Organy pozasądowe w postępowaniu restrukturyzacyjnym – nadzorca układu, sądowy i zarządca

Uczestnikami postępowania restrukturyzacyjnego, obok dłużnika i wierzycieli, są organy pozasądowe. W zależności od rodzaju będą to nadzorca układu, sądowy lub zarządca. W tym wpisie pokrótce omówię rolę każdego z nich w danym postępowaniu restrukturyzacyjnym. 

Nadzorca układu

Ten organ występuje w postępowaniu o zatwierdzenie układu. W odróżnieniu od pozostałych postępowań, w tym to dłużnik decyduje o tym, kto będzie pełnił rolę nadzorcy układu. Ma prawo samodzielnie wybrać spośród osób fizycznych lub spółek spełniających kryteria wykonywania zawodu doradcy, czyli przede wszystkim posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego.
Nadzorca układu działa na podstawie umowy zawartej z dłużnikiem i ma za zadanie pomóc dłużnikowi w sprawnym i zgodnym z prawem zbieraniu głosów wierzycieli niezbędnych do zatwierdzenia układu. 
Do pozostałych jego obowiązków należy:

1. sporządzenie planu restrukturyzacyjnego; 
2. przygotowanie wspólnie z dłużnikiem propozycji układowych; 
3. sporządzenie spisu wierzytelności oraz spisu wierzytelności spornych; 
4. złożenie sprawozdania o możliwości wykonania układu.

Warto przy tym wspomnieć, że zawarcie umowy z nadzorcą układu nie ogranicza dłużnika w zarządzie jego majątkiem. Może on jedynie kontrolować czynności dłużnika dotyczące jego majątku, a także przedsiębiorstwo dłużnika, w tym sprawdzać, czy mienie dłużnika, które nie stanowi części przedsiębiorstwa, jest dostatecznie zabezpieczone przed zniszczeniem lub utratą.

Nadzorca sądowy

Z udziałem nadzorcy sądowego prowadzi się natomiast przyspieszone postępowanie układowe i postępowanie układowe. W tym przypadku nadzorcę sądowego powołuje sąd w postanowieniu o otwarciu postępowania. Jednakże dłużnik ma niejaki wpływ na to, kto nim będzie w jego postępowaniu restrukturyzacyjnym. Sąd powołuje do pełnienia tej roli osobę wskazaną we wniosku dłużnika, jeżeli:

• do wniosku dołączona jest pisemna zgoda wierzyciela lub wierzycieli mających łącznie więcej niż 30% sumy wierzytelności,
• wskazana osoba posiada licencję doradcy restrukturyzacyjnego. 

W przyspieszonym postępowaniu układowym i postępowaniu układowym dłużnik może samodzielnie wykonywać czynności zwykłego zarządu w stosunku do majątku lub przedsiębiorstwa, np. zakupić materiały niezbędne do produkcji, wypłacić wynagrodzenia, opłacić podatki. Natomiast wszelkie czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu wymagają już zgody nadzorcy sądowego. Do tych czynności możemy zaliczyć dokonywanie znacznych inwestycji czy zbywanie nieruchomości. 
Jeśli nie jesteś pewny, czy działanie, które chcesz podjąć, wymaga zgody nadzorcy sądowego, skontaktuj się z nami. Chętnie doradzimy Ci we wszelkich kwestiach związanych z postępowaniem restrukturyzacyjnym. 

Zakres zadań nadzorcy sądowego 

Do zadań nadzorcy sądowego należy w szczególności: 

1. zawiadomienie wierzycieli o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego; 
2. sporządzenie planu restrukturyzacyjnego i spisu wierzytelności; 
3. ocena propozycji układowych, w tym, w razie potrzeby, doradztwo w zakresie ich zmiany w celu zapewnienia zgodności z prawem i możliwości ich wykonania; 
4. podejmowanie działań w celu złożenia przez wierzycieli możliwie największej liczby ważnych głosów;
5. udział w zgromadzeniu wierzycieli oraz złożenie opinii o możliwości wykonania układu; 
6. w przyspieszonym postępowaniu układowym – sporządzenie spisu wierzytelności spornych.

Zarządca w postępowaniu sanacyjnym  

W postępowaniu sanacyjnym sąd powołuję zarządcę. Dokonuje tego w postanowieniu o otwarciu postępowania. Podobnie jak w przypadku nadzorcy sądowego, tu również dłużnik może mieć wpływ na to, kto zostanie na niego powołany. 
W tym celu musi złożyć wniosek o powołanie danej osoby lub spółki na zarządcę, dołączając do niego pisemną zgodę wierzyciela lub wierzycieli mających łącznie więcej niż 30% sumy wierzytelności. Oczywiście osoba lub spółka musi spełniać wymóg dotyczący posiadania licencji doradcy restrukturyzacyjnego. 

Zadania zarządcy podczas sankcji 

Zarządca niezwłocznie po powołaniu obejmuje zarząd masą sanacyjną, zarządza nią, sporządza spis inwentarza wraz z oszacowaniem oraz sporządza i realizuje plan restrukturyzacyjny.
Ponieważ z dniem otwarcia postępowania sanacyjnego dłużnik traci prawo zarządu swoim majątkiem, zarządca dokonuje wszelkich czynności dotyczących masy sanacyjnej we własnym imieniu na rachunek dłużnika. Rolą zarządcy jest także wykonywanie wszelkich obowiązków sprawozdawczych ciążących na dłużniku. 
Ponadto do jego zadań należy w szczególności: 

1. zawiadomienie wierzycieli o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego; 
2. sporządzenie planu restrukturyzacyjnego i spisu wierzytelności; 
3. ocena propozycji układowych, w tym, w razie potrzeby, doradztwo w zakresie ich zmiany w celu zapewnienia zgodności z prawem i możliwości ich wykonania;
4. podejmowanie działań w celu złożenia przez wierzycieli możliwie największej liczby ważnych głosów; 
5. udział w zgromadzeniu wierzycieli oraz złożenie opinii o możliwości wykonania układu.

Warto zwrócić się o pomoc do specjalistów w tej dziedzinie. Wzięcie do pod uwagę indywidualnych czynników jest kluczowe dla każdej sprawy.